Ortografia

Rz piszemy :

-gdy w innych formach wyrazu lub wyrazach pokrewnych wymienia się na r np. rurze- rura

-po literach oznaczających spółgłoski p, b, t, d, k, g, ch, j, w np. drzwi, krzew

-w zakończeniach -arz, -erz np. kucharz, harcerz

-w wyrazach z rz niewymiennym


Wyjątki : pszczoła, Pszczyna, pszenica, kształt, wszystko, wszędzie oraz formy przymiotników zakończone na -ysz np. większy

Wyrazy z rz niewymiennym: 
burz, egzemplarz, jarzębina, jarzyna, kałamarz, kołnierz, korytarz, korzeń, korzyść, kurz, orzech, orzeczenie, pęcherz, porzeczka, przyrzeczenia, rzadki, rząd, rzecz, rzemiosło, rzemyk, rzepa, rześki, rzetelny, rzeźba, rzeźnik, rzęsa, rzodkiewka, rzucać, talerz, tchórz, towarzysz, twarz, uderzać, urząd, warzywa, węgorz, wierzba, wierzch, zdarzenie, zmierzch, zorza, zwierzę. 

Ż piszemy: 
-gdy w wyrazach pokrewnych wymienia się na: 
g - posążek - posąg,
dz - pieniężny -pieniądz,
h - drużyna - druh, 
z - jeżdżenie - jazda, 
ź - mrożenie - mroźny, 
s - bliżej - blisko 
-w zakończeniach: -aż, -eż, np. młodzież, sprzedaż, 
-po literach: l, r, ł np. lżej, łże, rży 


Wyrazy z ż niewymiennym: 
cóż, chociaż, ciężar, czyż, czyżby, dorożka, duży, filiżanka, gdyż, iż, jeżeli, już, kałuża, każdy, książę, łóżko, łyżka, małżeństwo, mąż, należy, nóż, nożyczki, ostrożny, otóż, położyć, ponieważ, pożegnać, próżny, przyłożyć, równoleżnik, różny, starożytny, ścieżka, świeży, też, toteż, tuż, żołnierz, żona, żółty, życzyć, żyto, żywioł, żywność. 


H piszemy :

-gdy w innej formie wyrazu lub wyrazach pokrewnych wymienia się na :

g - wahać - waga

ż - druh - drużyna

z - błahy - błazen

-po literze z - zhańbiony

-na początku wielu wyrazach hałaśliwych np. hura! hej!

-w cząstkach: -hiper, -hipo, -hydro, -homo, hetero, -hemo, -helio 


Wyrazy z h niewymiennym: 
alkohol, bohater, czyhać, druh, hala, hak, halka, halo, hałas, harcerz, hamak, hasać, hasło, hazard, hebel, hektar, helikopter, herbata, hotel, hrabia, huba, huk, humanizm, humor, huśtawka, hycel, hydrant, hymn, ohyda, wehikuł. 

Ó piszemy :

-gdy w innej formie wyrazu lub w wyrazie pokrewnym wymienia się na : o, e, a np. mróz-mrozy, pióra- pierze, skrócić- skracać

-w zakończeniach : -ów, -ówka, -ówna

Wyjątki: skuwka, wsuwka, zasuwka.


Wyrazy z ó niewymiennym: 
chór, córka, czółko, góra, górnik, Józef, kłótnia, król, krótki, który, mózg, ogół, ogórek, ołówek, oprócz, pióro, płótno, powtórny, póki, póty, późno, próba, próżny, przepiórka, równy, rózga, róża, różowy, różny, skórka, stróż, szczegół, tchórz, wiewiórka, wiór, włóczęga, włóczka, włókno, wójt, wróbel, wróżba, źródło, żółty, żółw.


                             

Małą literą piszemy: 
-dni tygodnia, miesiąca, okresów kalendarzowych, obrzędów, zwyczajów
-wszystkie nazwy pospolite
-przymiotniki utworzone od nazw kontynentów, państw
-nazwy mieszkańców miast, dzielnic, wsi
-nazwy okresów historycznych, epok
-nazw okręgów administracyjnych np. okręg wielkopolski
-nazwy wydarzeń historycznych


Jowita




                                          Zasady użycia wielkich liter - notatka graficzna
                                                                                                                     

                                                                                                                 Ania

Pisownia łączna lub rozdzielna wyrażeń przyimkowych

Wyrażenia przyimkowe to połoczenia przyimków z rzeczownikami, przysłówkami, liczebnikami lub zaimkami.

Zasadniczo pisze się je rozdzielnie bez względu na ich znaczenie pierwotene lub przenośne, np.:

 bez liku, beze mnie, mimo woli, na pewno, po kolei, pode mną, spode łba, w bród, z cicha, znad morza.

Pisownię łączną mają dawne połączenia przyimkowe, które we współczesnej polszczyźnie są zrostami, np.:

dlaboga, dlaczego, dookoła, nadaremnie, naprawdę, otóż, pojutrze, wprost, wprzód, zapewne.

Ania

Pisownia tytułów czasopism
Niedawno weszła w życie nowa uchwała o pisowni tytułów czasopism. Dotychczas wielką literą pisaliśmy tylko pierwszy wyraz w tytule. Wyjątek stanowiły tytuły nieodmienne (wtedy wszystkie wyrazy pisaliśmy wielką literą). Teraz, czy to tytuł odmienny czy nieodmienny wszystkie wyrazy piszemy wielką literą (z wyjątkiem przyimków i spójników występujących wewnątrz tych nazw).Tę ustawę znajdziecie tutaj: http://www.rjp.pan.pl w zakładce uchwały ortograficzne. 

                                                                                               Marta:P

Pisownia partykuły nie z różnymi częściami mowy

'Nie' piszemy oddzielnie:

• z czasownikami
• z liczebnikami
• z zaimkami
• z wyrażeniami przyimkowymi
• z partykułami byle, lada
• z wyrazami, które mają znaczenie czasownikowe
• z przysłówkami nie pochodzącymi od przymiotników
• z przymiotnikami i przysłówkami w stopniu wyższym i najwyższym

'Nie' piszemy łącznie:

• z rzeczownikami
• z przymiotnikami
• z przysłówkami utworzonymi od przymiotników

więcej informacji o pisowni 'nie' na stronach:

http://so.pwn.pl/zasady.php?id=629529  

http://so.pwn.pl/zasady.php?id=629513 

Maks :D 

Kiedy piszemy -ji?

W rzeczownikach zakończonych na -ja, występującym po s, z, c mają w dopełniaczu, celowniku i miejscowniku rodzaju żeńskiego, np.:

Rosja - Rosji, edukacja - edukacji, stacja - stacji.

UWAGA: W rzeczownikach obcego pochodzenia zakończonych na -ja formy dopełniacza liczby mnogiej mają taką  samą postać jak formy dopełniacza liczby pojedynczej, zarówno w mowie, jak i w pisowni, np.:

tej procesji - tych procesji, tej misji - tych misji, tej lekcji - tych lekcji.

Źródło: "Nowy słownik ortograficzny PWN" prof. Edward Polański Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2003

Ania

Cząstki by piszemy: 

łącznie	rozłącznie
1)  z osobowymi formami czasownika, np.  zanuciłbym, zszyłbym, 2) ze spójnikami i wyrazami w funkcji spójników, np.  jeślibyś, abyśmy, żeby, aby.	z nieosobowymi formami czasownika i innymi częściami mowy, np. wysoko by, kochać by, warto by, powinno by, gdzie by.

Jowita