kolopol: Fonetyka

Mapa myśli - fonetyka

Marta, Ania i Kamil

Podział głosek

Głoska - dźwięk

Litera - znak graficzny głoski

Głoski dzielimy na:

samogłoski: a, ą, e, ę, i, o, u, ó, y
spółgłoski: b, c, ć, ch, cz, d, dź, dż, f, g, h, k, l, ł, m, n, ń, p, r, s, ś, sz, t, w, z, ź, ż, rz

Poza tym rozróżniamy głoski

nosowe: ą, ę, m (m'), n (ń)
ustne - wszystkie pozostałe głoski
dźwięczne: wszystkie samogłoski (a, ą, e, ę, i, o, u, ó, y) oraz następujące spółgłoski: b, d, g, r, w, dz, dź, dż, h, z, ź, ż
bezdźwięczne: p, t, k, f, c, ć, cz, ch, s, ś, sz
twarde: b, c, d, f, g, h, k, l, ł, m, n, p, r, s, t, w, z, ż
miękkie: b', ć, d', ch', dź, f', g', k', l', m', ń, p', ś, w', ź,

Ania

Zasady akcentowania

Akcent to silniejszy nacisk na część wyrazu (sylabę). W języku polskim akcent zazwyczaj pada na 2. sylabę od końca.

Warto jednak znać wyjątki

Na 3. sylabę od końca akcentujemy:

- wszystkie os. i 3os., l. mn., trybu przypuszczającego,
- 1. i 2.os., l. mn., czasu przeszłego,

- wyrazy zapożyczone zakończone na -yka, -ika,
- liczebniki mające w nazwie cząstkę kroć,

- liczebniki 400, 700 - 900,
- wyraz Rzeczpospolita.

Na 4. sylabę od końca akcentujemy:

- 1. i 2. os. lmn., trybu przypuszczającego.

Marta

Zasady podziału wyrazów przy przenoszeniu

1.Nie dzielimy wyrazów jednosylabowych, np.: wrzask.

2.Nie dzielimy dwuznaków dz, dż, dż, cz, sz, ch, rz, np.: paczka.

3.Rozdziela się dwie sąsiadujące ze sobą jednakowe spółgłoski, np.: wanna.

4.Oddzielamy przedrostek od pozostałej części wyrazu, np.: wysłać.

5.Wyrazy złożone dzielimy w miejscu złożenia, np.: dwugłos.

Kamil

Upodobnienia fonetyczne

1. Głoski dźwięczne w sąsiedztwie głosek bezdźwięcznych zazwyczaj tracą swoją dźwięczność.

2. Głoski bezdźwięczne w sąsiedztwie głosek dźwięcznych mogą stać się dźwięczne.

3. Spółgłoska dźwięczna znajdujące się na końcu wyrazu podczas wymawiania traci swoją dźwięczność.

4. Jeżeli podczas wymawiania wyrazu opuszczamy jedną z głosek, jest to uproszczenie wymowy.

Ania